Dịp Tết đến gần cũng là thời điểm để các hình thức lừa đảo mới qua mạng xã hội trở nên bùng nổ. Bằng thủ pháp ngày càng tinh vi, nhiều người đã nhanh chóng sa vào bẫy và trở thành nạn nhân lúc nào không hay.
Sự biến tướng từ một thủ đoạn quen thuộc
Hình thức lừa đảo thông qua việc click vào một đường link giả mạo vốn đã không còn xa lạ với nhiều người dùng mạng Facebook. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, nhiều người đã đưa ra thông báo về việc họ bị chiếm dụng quyền sử dụng tài sản bằng chính thủ đoạn này, nhưng với cách thức tinh vi hơn.
Theo đó, một số người cho biết, họ bị gắn thẻ vào những bài viết với các nội dung như tai nạn giao thông, kêu gọi ủng hộ, bình chọn,…
Sau khi nhấn vào đường link các bài viết này, họ được đưa đến một trang mới, có giao diện tương tự như đăng nhập Facebook. Một số người vì chủ quan mà điền thông tin tài khoản và mật khẩu. Kết quả là họ mất thông tin đăng nhập. Thậm chí, một số người còn cho biết, chỉ cần click vào xem nội dung của bài viết, họ cũng có khả năng bị mất quyền đăng nhập tài khoản Facebook.
Kẻ xấu sau khi chiếm đoạt tài khoản sẽ giả làm người dùng để trò chuyện với bạn bè trên facebook của bạn, nhằm trục lợi, chiếm đoạt tài sản.
Một nguyên nhân nữa khiến nhiều người mất cảnh giác đó là đường link hiển thị hình ảnh dựa trên bài báo có thật, thông thường là các trang báo lớn. Nhưng trên thực tế, hacker chỉ sử dụng ảnh đại diện (thumbnail) cho bài viết đó, còn đường link lại hướng người dùng về nơi khai báo các thông tin. Thủ đoạn tinh vi này không chỉ đánh trúng tâm lý tò mò mà còn khiến người dùng dễ dàng tin tưởng và sa vào bẫy.
Anh Lê Minh, chuyên viên nghiên cứu tại Viện kỹ thuật Công nghệ cao NTT – Đại học Nguyễn Tất Thành cho biết đây là một hình thức Phishing attack (một dạng lừa đảo trên mạng) để lấy cắp thông tin đăng nhập Facebook (hay nói cách khác là “hack” tài khoản Facebook).
“Nếu bạn thấy một ai đó trên Facebook tag bạn vào một bài viết khóc thương một người bạn (mà bạn chẳng rõ đó là ai) kèm theo một bài báo thì 99% là bạn đang bị ‘câu’ (fishing) để tự khai thông tin đăng nhập Facebook của mình. Nếu click vào link người dùng sẽ thấy yêu cầu đăng nhập lại Facebook vì đây là nội dung ‘người lớn’ (có ảnh tai nạn). Nếu bạn đăng nhập lại thì xin chia buồn là bạn sẽ đột nhiên thấy tài khoản của mình bị đổi mật khẩu và tiếp tục đi lừa đảo người khác,” vị chuyên gia này cho hay.
Chuỗi lừa đảo này bắt nguồn từ một tài khoản ảo một người nào đó chấp nhận kết bạn, sau đó click vào nội dung giả từ tài khoản này dẫn đến việc mất tài khoản. Hacker sau đó sẽ dùng tài khoản cướp được đăng tin giả tiếp dẫn tới số người bị lừa ngày càng tăng, nhất là khi chiếm được tài khoản có uy tín cao.
Làm sao để phòng tránh hình thức lừa đảo mới này?
Theo các chuyên gia, để tránh phải hình thức lừa đảo này, người dùng cần phải:
- Tuyệt đối cẩn trọng khi nhập bất kì thông tin nào trên các trang web.
- Kiểm tra dòng địa chỉ ở bên trên. Nếu không phải địa chỉ từ facebook, thì tức là bạn đã được đưa đến một địa chỉ ảo do các Hacker tạo ra.
- Trong trường hợp bị một tài khoản lạ tag tên bạn kiểu này, hãy bỏ qua hoặc block luôn tài khoản đó.
- Tuyệt đối không cung cấp các thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng, mạng xã hội,… cho bất cứ ai nếu chưa xác minh được chính xác thông tin người nhận.
- Nâng cao ý thức cảnh giác, hạn chế tối đa việc click vào những trang hoặc phần mềm có thông tin giật tít, nguồn gốc không rõ ràng.
- Sử dụng bảo mật hai lớp cho tài khoản mạng cũng là một cách để đối phó với hành vi lừa đảo. Nếu chẳng may điền thông tin vào trang giả mạo thì chính bảo mật lớp thứ hai này sẽ ngăn được kẻ chiếm đoạt lấy đi tài khoản.
Xử lý thế nào khi vô tình click vào đường link lừa đảo?
Trong trường hợp lỡ nhấn vào các đường link thuộc chuỗi lừa đảo này, hãy lập tức thực hiện các bước sau:
- Tắt ngay đường link vừa truy cập.
- Vào tài khoản facebook và thay đổi mật khẩu.
- Trường hợp tệ nhất không thể lấy lại mật khẩu, hãy đưa ra thông báo cho bạn bè, người thân rằng tài khoản đang bị hack, tuyệt đối không chuyển tiền theo yêu cầu từ tài khoản này.
Gần như không ai có thể “hack” tài khoản người dùng chỉ bằng cách “mò” thông tin đăng nhập. Đó là lý do khiến các hình thức lừa đảo này nở rộ nhằm lợi dụng sự bất cẩn của người dùng, khiến họ vô tình khai thông tin hoặc bị ghi trộm lại thao tác đăng nhập. Vì vậy, người dùng cần có sự cảnh giác khi dùng mạng xã hội nhằm bảo vệ cho bản thân và những người xung quanh.
