Đặc sản Tây Nguyên: Bơ giảm giá không phanh, bí đỏ phải chào bán cho gia súc

Do ảnh hưởng của dịch Covid-19, hiện nay, giá nhiều mặt hàng nông sản của các tỉnh Tây Nguyên đang giảm sâu không tưởng. Thậm chí, bí đỏ nhiều nơi thừa ứa, nông dân chào bán cho gia súc, gia cầm ăn với giá siêu rẻ vẫn không hết.

Giá thấp vì dịch

Trước đây, giá bơ Booth, bơ 034 có khi lên đến 100 nghìn/kg. Các giống bơ khác giá 30-40 nghìn đồng/kg. Thế nhưng, mùa bơ năm nay vắng chủ, vắng khách, thậm chí có vườn còn để quả bơ rụng thối dưới gốc.

Ông Nguyễn Văn Vị (huyện Cư M’gar) cho biết, mấy năm trước, thương lái chạy đầy đường thu mua bơ. Khi bơ mới ra quả non, nhiều người tới đặt cọc để giữ vườn. Năm nay, cả tuần mới có người tới hỏi, nhưng giá rất thấp. Ông Vị dự tính, 5 sào bơ của ông sẽ cho khoảng 5 tấn quả.

“Đầu mùa mà giá bơ quá rẻ, chỉ bằng 1/3 giá năm ngoái. Vào chính vụ không biết có bán được không. Năm trước, nhiều vườn để bơ tự rụng. Một số hộ thì nhặt hạt bơ bán, còn vỏ và thịt bơ vun vào gốc làm phân bón”, ông Vị nói.

Theo bà Nguyễn Thị Gái (xã Ea Kao, thành phố Buôn Ma Thuột), những năm trước, bơ xấu 5 – 6.000 đồng/kg không có để bán. Năm nay, bơ loại 1 chỉ có giá 5.000 đồng/kg nhưng ít thương lái đến hỏi mua.

Chị Nguyễn Thị Phương Thúy (xã Cư Dliê M’nông, huyện Cư M’gar), có 5 năm thu mua bơ tại các nhà vườn cho biết: “Năm nay bơ rớt giá trầm trọng. Thời điểm này, bơ ở Đà Lạt, Đồng Nai cùng vào vụ, bơ đẹp. Họ xuất lên đây chỉ dưới 20 nghìn đồng/kg, nên bơ trên mình không cạnh tranh được. Hiện tại, tôi chỉ có vài mối mua bơ đặt hàng và chỉ xuất đi lẻ tẻ, giá bán chưa bằng một nửa. Các vựa lớn họ mua kìm lại. Như mọi năm, ngoài nhập cho các vựa lớn, mỗi ngày, tôi xuất lẻ được hơn 3 tạ. Năm nay, bán chậm, khách ở tỉnh khác họ dè chừng không dám đặt vì trong quá trình vận chuyển lo sợ dịch bệnh”.

“Những năm trước, đến nhiều nhà vườn mua bơ Booth, bơ 034 họ không tiếp, chê giá rẻ nhưng năm nay thấy mình đến hỏi họ quý. Có nhiều chủ vườn khuyến khích hái được bao nhiêu thì hái, sợ để lại không có người mua, rụng thối thì phí. Còn Sầu riêng năm nay chưa đến mùa, lâu nay chủ yếu bán sầu ở Đồng Nai xuất lên thôi”, chị Thúy chia sẻ thêm.

Những ngày gần đây, các ruộng bí của bà con xã Cư Yang và Cư Bông (huyện Ea Kar) đến thời kì thu hoạch nhưng giá chỉ còn 1-1,5 nghìn đồng/kg.

Gia đình anh Trần Thiên Phú (thôn 19, xã Cư Bông), trồng hơn 5 sào bí đỏ, ước tính sản lượng khoảng 20 tấn. Thế nhưng, bí chín trúng đợt dịch COVID-19 nên vắng bóng thương lái, giá thấp. Sợ bí hư, thối, anh Phú ngược xuôi tìm đến các trang trại chăn nuôi chào bán bí cho gia súc, gia cầm nhưng cũng không giải quyết hết ruộng bí của mình. “Bao nhiêu vốn liếng, công cán mấy tháng qua coi như bỏ phí”, anh Phú buồn rầu.

Một nữ thương lái đang thu mua bí tại xã Cư Yang cho hay, hiện thị trường tiêu thụ bí đỏ rất chậm vì ảnh hưởng của dịch COVID-19. “Hiện tôi chỉ mua và xuất bí đỏ xuống TP.HCM để tiêu thụ với giá 1.200 đồng/kg. Giờ có nhiều người trồng bí mà thị trường hạn hẹp, có khi cả tuần tôi mới thu mua khoảng 20 tấn”, nữ thương lái chia sẻ.

Theo ông Nguyễn Mạnh Hùng, Chủ tịch UBND xã Cư Yang, trên địa bàn xã có khoảng 94 ha đất trồng bí. Trung bình mỗi ha bí có sản lượng khoảng 25 tấn. Đầu vụ năm nay, giá bí tương đối cao nhưng đến thời điểm hiện tại, do ảnh hưởng của dịch COVID -19 nên giá bí và giá của các mặt hàng nông sản khác đều giảm khiến nông dân khó tìm đầu ra. “Chúng tôi tìm cách kêu gọi các doanh nghiệp, siêu thị, trang trại…thu mua bí cho người dân nhằm giúp bà con thu hồi vốn, tái đầu tư cây trồng khác nhưng không hiệu quả vì ảnh hưởng của dịch bệnh, thị trường tiêu thụ hạn hẹp”, ông Hùng cho hay.

Vùng xoài Đắk Mil (tỉnh Đắk Nông) đang bước vào mùa thu hoạch. Nhưng người trồng xoài thất vọng vì giá giảm kỷ lục. Gia đình ông Nguyễn Văn Lanh, ở xã Đắk Gằn, có hơn 1 ha xoài, trong đó có giống xoài Đài Loan, Úc. Gia đình ông đã thu hoạch được khoảng 10 tấn xoài. Xoài năm nay được mùa, đều, đẹp nhưng chỉ bán được từ 3.000 – 5.000 đồng/kg. Các năm trước, giá xoài có thời điểm chạm mốc 40.000 đồng/kg, còn lại đạt từ 20.000-30.000 đồng/kg.

Theo ông Lanh, xoài được tiêu thụ chủ yếu bằng hình thức xuất khẩu. Thời điểm thu hoạch xoài năm nay rơi vào giai đoạn dịch COVID-19 bùng phát, ảnh hưởng đến việc xuất khẩu nên giá xoài thấp.

Cần đẩy mạnh liên kết sản xuất với thị trường

Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đắk Lắk, ngoài những cây trồng chủ lực như cà phê, tiêu…tỉnh có tiềm năng lớn phát triển cây ăn quả, có chất lượng và giá trị kinh tế cao, với diện tích khoảng 36.450 ha, sản lượng hàng năm đạt hơn 220.000 tấn. Chủ lực là trái bơ, sầu riêng,… (sầu riêng diện tích hơn 12 nghìn ha, sản lượng trên 103 nghìn tấn; Bơ diện tích gần 9 nghìn ha, sản lượng hơn 82 nghìn tấn). Vào thời điểm chính vụ, sản lượng trái cây tại một điểm thu mua có thể đạt tới 20 đến trên 30 tấn/ngày, được tiêu thụ đi các tỉnh thành trong cả nước như TP.HCM, Đà Nẵng, Hà Nội,… và xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc chủ yếu qua đường tiểu ngạch, hoặc thông qua các nước Thái Lan, Malaysia…

Do ảnh hưởng của đại dịch COVID- 19, người tiêu dùng hạn chế ra ngoài, việc vận chuyển tiêu thụ khó khăn…cung vượt cầu trong bối cảnh hiện tại. Bơ Boot trái vụ đã rớt giá mạnh, trước đây trung bình khoảng 30.000 đồng/kg, trong vụ vừa qua có thời điểm xuống còn 6.000 đồng/kg.

Theo ông Nguyễn Hòa Dương, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh, hiện nay, một số nông sản mất giá, một phần do ảnh hưởng của dịch COVID-19. Nguyên nhân sâu xa là bà con nông dân chưa gắn liền sản xuất với tiêu thụ. Cái quan trọng hiện nay là phải khắc phục tình trạng sản xuất không gắn với thị trường. Người dân cần hướng tới việc liên kết sản xuất, tạo ra nguồn sản xuất tập trung, sản xuất có chứng nhận. Khi đạt được những điều này thì sẽ tránh được tình trạng đầu ra không ổn định.

Ngành nông ngiệp tỉnh thường xuyên định hướng về kết nối chuỗi sản xuất để có thị trường tiêu thụ ổn định; thay đổi tư duy “sản xuất nông nghiệp” sang “kinh tế nông nghiệp”; tập trung chỉ đạo rà soát, chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp; tổ chức lại sản xuất, phát triển tổ hợp tác, hợp tác xã, liên kết sản xuất từ khâu sản xuất – chế biến – tiêu thụ chặt chẽ, bền vững; đẩy mạnh ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao, sản xuất theo quy trình thực hành nông nghiệp tốt GAP, sản xuất theo tiêu chuẩn chứng nhận.

Tiền Phong